Wanneer u zich beroerd en warm voelt heeft u misschien wel koorts. Heeft u het koud, warm en dan weer ijskoud? Grote kans dat u koorts heeft. In 90% van alle gevallen is koorts een gevolg van een virus. Een van de symptomen van koorts is een wisselend warmtegevoel met koude rillingen en overmatig zweten.
Koorts is een natuurlijk proces wat veroorzaakt wordt door een infectie in uw lijf, en is in veel gevallen onschuldig. Uw lichaam moet hard werken om de infectie te bestrijden. Bekijk onze tips tegen koorts om snel door deze periode heen te kunnen gaan.
Wat is koorts?
Koorts is een verhoging van de lichaamstemperatuur boven de normale waarde (ongeveer 36,5 tot 37,5 graden Celsius), meestal als gevolg van een infectie of ontsteking. Een lichaamstemperatuur van boven de 38 graden Celsius wordt vaak als koorts beschouwd. Het is een veel voorkomend symptoom bij vele ziekten en kan variëren van mild tot ernstig. Koorts kan zowel bij volwassenen als bij kinderen voorkomen en is meestal het gevolg van een infectie of ontsteking.
Juist in koude winterperiodes zorgt de combinatie van droge koude lucht en gebrek aan zonlicht voor een verminderd immuunsysteem. Hierdoor bent u vatbaarder voor het krijgen van luchtweginfecties en neemt de kans op besmettingen van virussen en bacteriën toe.
Koorts is een normale reactie van uw lichaam zodra een virus of bacterie uw lichaam is binnengedrongen, dit wordt ook wel een infectie genoemd. Om deze infectie te bestrijden gaat uw lichaam antistoffen, of afweerstoffen, aanmaken om de infectie in uw lichaam te bestrijden.
Bij het bestrijden van een infectie, wordt u lichaam (afweersysteem) aan het werk gezet, waardoor uw lichaamstemperatuur kan gaan stijgen. Bij een hogere lichaamstemperatuur is uw lichaam ook beter in staat om afweerstoffen aan te maken. Een normale lichaamstemperatuur schommelt rond de 37 graden Celsius, en vanaf 38 graden Celsius of hoger wordt er gesproken over koorts.
Uw lichaam is in een goede gezondheid goed in staat om de lichaamstemperatuur te regelen bij koorts en komt zelden boven de 42 graden Celsius uit.
Oorzaken van koorts
Koorts kan verschillende oorzaken hebben. De meest voorkomende oorzaak is een infectie, zoals een verkoudheid, griep, bronchitis, longontsteking, keelontsteking, blaasontsteking, hersenvliesontsteking of een ontsteking van de bijholten. Ook kunnen auto-immuunziekten, kanker, medicijngebruik en vaccinaties koorts veroorzaken.
Symptomen van koorts
De meest voorkomende symptomen van koorts zijn:
- Verhoging van de lichaamstemperatuur
- Koud of klam zweet
- Rillingen
- Vermoeidheid
- Hoofdpijn
- Spierpijn
- Keelpijn
- Verlies van eetlust
- Misselijkheid of braken
Behandeling van koorts
Koorts is meestal een symptoom van een onderliggende ziekte of infectie en gaat vaak vanzelf over. Toch kan koorts erg vervelend zijn en de nodige ongemakken veroorzaken. Hieronder enkele tips om koorts te behandelen:
- Drink voldoende water en andere vochtige dranken om uitdroging te voorkomen.
- Rust uit en slaap voldoende om het lichaam de kans te geven om te herstellen.
- Neem een lauwwarme douche of bad om de lichaamstemperatuur te verlagen.
- Gebruik eventueel een koortswerend middel zoals paracetamol. Let wel op de juiste dosering en gebruik het niet langer dan voorgeschreven.
Wanneer moet u een arts raadplegen?
In de meeste gevallen gaat koorts vanzelf over en heeft het geen ernstige gevolgen. Toch zijn er situaties waarin het verstandig is om een arts te raadplegen. Neem contact op met uw huisarts als:
- De koorts langer dan drie dagen aanhoudt
- U een hoge koorts heeft (boven de 40 graden Celsius)
- U ernstige hoofdpijn heeft
- U benauwd bent
- U last heeft van pijn op de borst
- U verward bent
- U erg slaperig bent
- U ongewoon suf bent
Koude koorts
Om uw lichaamstemperatuur omlaag te krijgen kunt u zweten en koude rillingen krijgen, dit gebeurd automatisch en wordt ook wel eens koude koorts genoemd. Koude koorts is slechts een andere term voor koorts doordat u koud kunt aanvoelen in plaats van warm.
Koorts zorgt voor een verhoging van uw lichaamstemperatuur, waardoor u warm aan kunt voelen, maar tegelijkertijd heeft u het juist koud.
Soms wordt koude koorts verward met onderkoeling (hypothermie). Dit is een aandoening waarbij uw lichaamstemperatuur daalt tot onder de 35 graden. In het geval van koude koorts is dit niet het geval, uw lichaamstemperatuur is dan juist boven de 38 graden.
Tips bij koorts
Een koortsperiode kan meerdere dagen aanhouden, en in verschillende vormen. Wat te doen tegen koorts? Zorg altijd voor voldoende rust en ontspanning wanneer u koorts heeft. Doordat uw lichaam probeert af te koelen kunt u overmatig gaan zweten tijdens een koortsperiode. Daarom is het belangrijk om dagelijks voldoende vocht in te nemen.
De volgende tips tegen koorts kunnen u helpen om goed door een koortsperiode heen te komen:
- Rust en slaap: Rust en slaap zijn essentieel om uw lichaam te helpen herstellen.
- Hydratatie: Drink voldoende water om gehydrateerd te blijven. Koorts kan leiden tot verhoogd vochtverlies door transpiratie.
- Koelte en ventilatie: Houd uw omgeving koel en goed geventileerd. Dit kan helpen om uw lichaamstemperatuur eenvoudiger te reguleren.
- Koele kompressen: Plaats een vochtige, koele doek op uw voorhoofd, nek en polsen om wat verlichting te bieden. Vermijd echter extreem koude kompressen, omdat deze weer rillingen kunnen veroorzaken.
- Lichte kleding: Draag lichte, ademende kleding om uzelf comfortabel te voelen en om overmatig zweten te voorkomen.
- Paracetamol of ibuprofen: Deze kunnen helpen om koorts te verlagen en eventuele pijn te verminderen. Volg altijd de aanwijzingen op de verpakking en overleg met een zorgverlener als u vragen heeft over dosering en geschiktheid.
- Gezonde voeding: Eet lichte, voedzame maaltijden om uw lichaam te blijven ondersteunen. Soepen, bouillons en warme dranken kunnen verzachtend zijn.
-
Niet forceren: Luister altijd naar uw eigen lichaam. Als u zich zwak voelt, forceer dan geen fysieke activiteit.
Medische hulp: Als de koorts hoog is (boven 38,5 °C) en aanhoudt, of als u andere ernstige symptomen ervaart, raadpleeg dan altijd een arts.
- Infectiepreventie: Als uw koorts het gevolg is van een infectie, volg dan de instructies van uw arts en neem eventuele voorgeschreven medicijnen in.
Het is belangrijk om te onthouden dat koorts een symptoom is en geen diagnose. Het kan het gevolg zijn van verschillende onderliggende oorzaken. Bij aanhoudende of ernstige koorts is het raadzaam om medisch advies in te winnen.
Hoe kunt u koorts meten?
Koorts kunt u meten met een lichaamsthermometer. De meest betrouwbare manier om koorts te meten kan rectaal (via de anus) met een staafthermometer. Een meer comfortabele manier kan met een oorthermometer of een voorhoofdthermometer.
De uitslagen hiervan kunnen variëren per thermometer en per plek waar u koorts meet. In de onderstaande tabel kunt u bekijken op welke lichaamstemperaturen u moet letten wanneer u koorts meet:
| Oraal / Oksel | Oor / Voorhoofd | Rectaal | |
| Normaal | 35.9 - 37.0 °C | 35.8 - 36.9 °C | 36.3 - 37.5 °C |
| Verhoogd | 37.1 - 37.5 °C | 37.0 -37.5 °C | 37.6 - 38.0 °C |
| Lichte koorts | 37.6 - 38.0 °C | 37.6 - 38.0 °C | 38.1 - 38.5 °C |
| Matige koorts | 38.1 - 38.5 °C | 38.1 - 38.5 °C | 38.6 - 39.0 °C |
| Hoge koorts | >38.6 °C | >38.6 °C | >39.1 °C |
Wanneer koorts meten?
Wanneer u warmer aanvoelt dan normaal, minder eetlust heeft en vermoeid bent kunt u uw koorts opnemen. Wanneer uw lichaamstemperatuur tussen de 37 – 37,5 graden Celsius ligt is er sprake van een verhoogde lichaamstemperatuur, ook wel verhoging genoemd. Verhoging kan een teken zijn van een (beginnende) infectie, stress, hormoonschommelingen of door gebruik van bepaalde medicijnen.
Meerdere malen per dag koorts meten heeft weinig zin, aangezien uw temperatuur flink kan schommelen tijdens een koortsperiode. Probeer tijdens koorts altijd op een vast tijdstip te meten, bijvoorbeeld in de ochtend of avond.
Als u ernstig ziek bent of wanneer u zich zorgen maakt, raadpleeg dan altijd een medische professional.
De informatie die wij u verschaffen is puur informatief bedoeld. Deze informatie is niet bedoeld als medisch advies en houdt ook geen rekening met uw persoonlijke situatie. Voor persoonlijk advies raden wij u aan uw eigen (huis)arts te raadplegen.
